1. Máy tính bỏ túi Việt Nam
  2. Có thể bạn chưa biết

Bài toán 6 chia 2(1 + 2) bằng 1 hay 9?

22/09/2017 - Nhân dịp ra mắt phiên bản 1.0.1 của website, tôi xin góp vào chuyên mục "Có thể bạn chưa biết" một vấn đề tuy cũ nhưng tôi tin chắc vẫn có nhiều bạn đọc chưa câu chuyện này.
Cảm ơn 2 Theo dõi 1 Sao chép

  Xoay quanh bài toán tranh cãi tính giá trị biểu thức trên có xuất hiện phép nhân tắt. Chúng ta đã biết trong các loại máy tính bỏ túi (Trừ máy casio dòng ES) thì phép tính nhân này sẽ ưu tiên hơn phép nhân, chia thông thường. Nhưng trong một số công cụ tính toán khác thì có mỗi cách tính riêng: Có loại thêm dấu nhân vào giữa 2 và (1 + 2) có loại thì báo lỗi biểu thức, có loại thì thêm dấu nhân giữa 2 và (1 + 2) và ngoặc của phép tính…

Nhìn chung tổng hợp ba luồng ý kiến như sau:

 - Biểu thức trên bằng 1: “Phép nhân tắt ưu tiên hơn phép nhân, chia thông thường”. Toán tử nhân đã bị ẩn theo kiểu juxtaposition a.b = ab, kiểu ký pháp này khi đã dùng thì ngầm xác định thứ tự ưu tiên của nó trước…

 - Biểu thức trên bằng 9: “Phép nhân tắt cũng là phép nhân thông thường”. Biểu thức trên tương đương $6 \div 2 \times \left( {1 + 2} \right) = 9$ … (Đây cũng là lựa chọn của TS.Lê Thống Nhất)

 - “Biểu thức viết sai quy tắc”: phép nhân tắt chúng ta gọi là ký pháp nhân tỉnh lược chỉ dùng trong đại số, giống như trong đại số không được dùng phép chia là kí hiệu “:” như trong số học. Và để khắc phục lỗi này trong máy fx570VN Plus đã tự động thêm dấu ngoặc trong phép tính.

 

Ý kiến tác giả: Thống nhất được phép kí hiệu kiểu phép nhân tắt và phép nhân này được ưu tiên hơn phép nhân, chia thông thường.

 - Ví dụ 1: $6 \div 2x$ ta phát biểu là “sáu chia cho hai x” còn $6 \div 2 \times x$ thì ta phát biểu là “sáu chia cho hai nhân x”, hai biểu thức này là khác nhau.

 - Ví dụ 2: $6 \div 2\sqrt 3 $ thì $2\sqrt 3 $ là một số là tích của 2 và $\sqrt 3 $ và nó được ưu tiên tính trước phép chia.